Xəbər lenti

        Müasir dövr Azərbaycan ədəbiyyatında Naxçıvan ədəbi mühitindən söhbət açanda ilk öncə Hüseyn Razı, Əliyar Yusifli, Müzəffər Şükür, Kəmalə Ağayeva, Vaqif Məmmədov və daha kimləri...kimləri qeyd edə biləcəyimiz neçə-neçə mərhum ustad sənətkərlarımız yaddaşımızda çözələnir. O adlarını iftixarla çəkdiyim şairlərimizin sırasında Əhməd Türk Sədərəklinin də adını sevgi ilə çəkmək lazımdır.
     Əhməd Sədərəklinin özünü tanımamışdan öncə imzasını tanımışam. Rayon və muxtar respublika qəzetlərinin səhifələrindən… Özünü isə şəxsən "Şərur qönçələri" ədəbi dərnəyinə ayaq basdığım gündən tanımışam. Səmimi, mehriban bir insan kimi. Özümü sevdiyimdən qat-qat artıq isə yaradıcılığını sevmişəm. Mükəmməl bir şair və söz sərrafı kimi....
      "Salam dünya" adlı ilk şeirlər kitabı 1988- ci ildə çap olunduqdan sonra müəllim işlədiyim peşə-texniki məktəbdə onunla yaddaşlara yazılan, ürək doyuran bir görüş təşkil etmişəm o, təkcə respublikamızın mətbu orqanlarında, neçə-neçə ayrı-ayrı almanaxlarda deyil, eyni zamanda Türkiyədə çıxan qəzet və dərgilərdə də müntəzəm çap olunub. Çox təəssüflər olsun ki, maddi imkansızlıq üzündən cəmi iki kitabı işıq üzü görüb. Minlərlə şeiri isə şəxsi arxivində hələ də yatmaqdadır, işıq üzü görəcəyi günü gözləməkdədir.
       Əhməd müəllimin hər şeirini oxuduqca, ordakı hər misranın məna dərinliyinə vardıqca, sanki, özün üçün bir ayrı aləm, bir ayrı dünya kəşf edirsən.
                                              Daha çiçəklərin olmur ziba-zər,
                                              Ulu görkəmini çuğlayıb dərd-sər.
                                              Şəhid anasıtək məyus-mükəddər,
                                              Qalıbdır əllərin üzündə, dünya...
       Əhməd Türk Sədərəklinin mənəvi dünyasını "quşbaxışı" baxışla nəzərdən keçirmək, üzərindən ötüb keçmək olmaz, gərək onun mənəvi dünyasının varlığını dərindən görə biləsən ki, sözünün mahiyyətini də anlaya biləsən.
                                                Göz oxşayır məxmər gülün şaxəsi,
                                                 Laləli yal dan yerinin yaxası.
                                                 Çömçə daşlar çobanların süd tacı,
                                                Yollar boyu yasəməndi , şüşəndi.

                                                  Durna səsi Dədəm Qorqud avazı,
                                                  Gədikdəki Qırçın Qopuz gur sazı. 

                                                 Dəvhörəndə kəmənd hördü lal yazı,
                                                  Əhməd Türkün qaya beyti, daş bəndi.
         Şairin özünün dediyi kimi, onun misra-misra özülü tökülən "qaya beyti, daş bəndi" qırılmaz tellərlə o qədər bir-birinə bağlıdır ki, orada hər hansı bir misranı yerindən oynatsan, böyük bir söz uçqununun altında qalarsan.
                                                Hikmətsən, mənasan Şərqin səsində,
                                                Yaqutsan dünyanın xəzinəsində.
                                                Deyirəm, bəlkə də, Yer kürəsində,
                                                Günəşin gözüsən , Azərbaycanım.

    Əhməd Türkün hansı şeirinə nəzər yetirirsən yetir,  sağa-sola çək-çevir edirsən et, hər misranın alt qatından şairin özü boy verəcəkdir. Bu da səbəbsiz deyildir. Çünki o kimsəyə bənzəmir. Özünəməxsus yaradıcılıq manerası vardır.
                                                 O tay da, bu tay da əziz Vətəndi,
                                                Həsrətin, hicranın ömrü bitəndi.
                                                Hələlik dünyamız torandı, çəndi,
                                                 Dumanda, çaqqallar ulaşa bilər.
        "Şəhriyar həsrəti, Səhənd qübarı" param-parça qəlbini paramparça edən şairin könül qübarı başqa bir şeirində bu cür boyalanır, bu cür çeşidlənir.
                                                 Bakı həsrət Xan Təbrizə,
                                                Biz o taya, o tay bizə.
                                                 Zaman bir də qəlbimizə,
                                                 Salmayaydı Vətən dərdi.
       Əhməd Sədərəkli kimi, ədəbi aləmdə tanınan şairin sonradan Əhməd Türk olması heç də təsadüfi deyil, bu onun Türk dünyasına ülvi sevgilərlə bağlılığının aydın ifadəsidir.
                                                Əhməd Türkəm, soy kökümü nə danam,
                                                Amalımdır bu kök üstdə qorlanam.
                                               Azərbaycan öz beşiyim,öz anam,
                                                Sənsə azman Vətəniçsən, Türkiyəm.
       İstər klassik ədəbiyyatımızda, istərsə də aşıq poeziyamızda dağlar haqqında çoxlu şeirlər vardır.lakin Əhməd müəllimin dağlar mövzusunda yazdığı şeirin özünəməxsus yeri vardır.
                                                  Qıy vuran min olar səsin səsində,
                                                   Yatıb min cəngavər daş sinəsində.
                                                  Zamanla döyüşdə, vaxtla bəhsində,
                                                   Kim görüb qatlana dizi dağların.
        Şairin yaradıcılığının mayasını, nüvəsini torpağa məhəbbət, yurda sevgi təşkil edir.
                                                    Min büsat edirəm torpağın üstdə,
                                                    İnsanam müqəddəs yerə borcluyam.
                                                    Əsirəm yarpaq tək hər misra üstdə,
                                                    Bir ömür rübaba, şerə borcluyam.
  və ya
                                                     Təbibdir, loğmandır torpağı, suyu,
                                                     Hər daşın altında min sərvət yatır.
                                                     İnsana ruh verir mağarı, toyu,
                                                    Qönçəyə bələnir, çiçəyə batır.
     Başqa bir şeirində isə Naxçıvan torpağını belə vəsf edir.
                                                   Tarixi bir qızıl kitaba dönüb,
                                                    Şöləsi sönməzdir ocağın, odun.
                                                    Burda Əcəminin sənəti dinib,
                                                   Burda hikməti var Dədə Qorqudun.
          Bəzi şair dostlar Əhməd müəllimi qınayırlar ki, dili ağırdır, mücərrəd sözlər işlədir, onu anlamaq çətindir.Bu fikrə hardasa mən də şərikəm. Ancaq o bu sözləri o qədər yerli-yerində, mükəmməl formada işlədir ki, o ərəb- fars mənşəli sözləri o misradan və yaxud o bənddən çıxarmış olsan, o zaman o şeirin məzmunu, məramı tamamilə alt- üst olar.

   Mən o dostlara şairin öz dili ilə cavab vermək istəyirəm.
                                                        Nəğmənin  canı var,
                                                         O da ülfət bağlayır.
                                                         Uçduğu bir dodağı,
                                                         İtirəndə ağlayır.
       və ya
                                                          Nəğmə ulduzlarda,
                                                          Nəğmə günəşdə.
                                                          Nəğmə sirri sonsuz göy taxtındadır,
                                                          Nəğmə donan buzda, yanar atəşdə,
                                                          Nəğmə insanların sorağındadır.
        Əhməd Türkün şeirlərinin hər misrasından dağ əzəməti, dərə heyrəti, bulaq şirinliyi, çay coşqunluğu, saz nəfəsi boy verir.
                                                        Sevincdi,  nifrətdi, ahdı, qəhərdi,
                                                       Axşamdı, gecədi, nurlu səhərdi.
                                                        Bir məbud afətdi, bir inci-zərdi,
                                                        Gah acı, gah şirin baldı saz səsi.

                                                     .....Haqq verən butadı, bir dolu camdı,
                                                       Sevən ürəklərə ilk arzu, kamdı.
                                                      Düşmənə zərbədi,dosta niyamdı,
                                                      Qəlbdə yüz çalarlı haldı saz səsi.
       Şair yeri gələndə mənəvi ehtiyac duyduqda sərbəst  vəzndə də müraciət edir və uğurlu da nəticə əldə edir. "Dostluq" şeirində olduğu kimi.
                                                               Su, torpaq,
                                                                Rişə, yarpaq.
                                                                Günəşlə teli,
                                                               Oba və eli.
                                                                Sınağın məhək daşı,
                                                                Qardaşın qardaşı.
                                                                Etibarın sonu, əvvəli,
                                                                Bir də
                                                                Darda, çətində
                                                                Kömək əli.
      Əhməd Türkün istər şeirlərində, istərsə də poemalarında sözə verilən dəyərin mükəmməlliyi, dərin düşüncə tərzi və sənətə böyük ehtiramı insanın ruhunu yerindən oynadır, könlünü  oxşayır. Şair söz əhli kimi qələminin gücündən qor alır.
                                                            Nəğməm pərvazlanıb uçandan bəri,
                                                             Sanki çoxalıbdır dözümüm, tabım.
                                                             Yurdumun lacivərd gözəllikləri,
                                                            Olub min çalarlı nəğməm rübabım.

 Əhməd Türk Sədərəkli sağlığında respublika mətbuatında-qəzet və jurnallarda davamlı çap olunan şairlərdən olub. Şeirləri həmişə yüksək qiymətləndirilib və sevilə-sevilə oxunub. Özü aramızda olmasa da,   yaradıcılığı bu gün də oxunmaqdadır. Və inanıram ki, sabah da oxunacaqdır. Çünki sözlə nəfəs alanları elə söz də daima yaşadır. Əhməd müəllim də məhz bu cür sənətkarlarımızdan idi.
                                                           Qəribə təzadlar arasındayam,
                                                            Elə bil taleyim sınayır məni.
                                                            Rübablar, təzadlar dünyasındayam,
                                                            Ötməsəm ürəyim qınayır məni.


                                                                                   24 fevral 2023-cü il
                                                                                    




Ana səhifəyə qayıt        Baxış: 1 574          Tarix: 19-03-2023, 09:26      

Xəbəri paylaş


Paylaş:   

Prizma