Turki əl-Dəxil

“Əl-Ərəbiyyə”

Sanksiyalarla bağlı Amerika təhdidlərinə cavab olaraq Səudiyyə Ərəbistanının bəyanatını oxudum. Səltənətdəki qərar qəbuledici dairələrdə dolaşan məlumatlar bəyanatda istifadə edilən çılpaq dildən kənara çıxır və Riyada sanksiyaların tətbiqi əleyhinə 30-dan çox potensial tədbir müzakirə olunub. Səudiyyə Ərəbistanının iqtisadi mühitinə nisbətən, daha çox ABŞ-ın iqtisadiyyatına zərər verəcək fəlakətli ssenarilər təqdim edilib.

ABŞ Səudiyyə Ərəbistanına sanksiyaları tətbiq edərsə, bütün dünya iqtisadi böhranla üzləşəcək.

Riyad – neftin paytaxtıdır və ona sərt toxunuş, istənilən həyati əhəmiyyətli əmtəədən əvvəl neft istehsalına təsir edəcək. Yəni Səudiyyə Ərəbistanı 7,5 milyon barel istehsaletmə öhdəliyini yerinə yetirməyə bilər.

Əgər neftin qiyməti 80 $-a çatanda prezident Tramp qəzəblənirsə, heç kim qiymətin 100, ya da 200 $-a, hətta bunun da ikiqat həddinə çatmasına heyrətlənməməlidir.

Bu gün dollarla satılan ən əhəmiyyətli mal neftdir. Amma neftin bir bareli başqa bir valyuta ilə, yəni dollar yerinə, Çin yuanı ilə satıla bilər.

Bütün bunlar Yaxın Şərqi, bütün müsəlman dünyasını, Vaşinqtona nisbətən Riyada yaxın olacaq İranın ağuşuna atacaq.

Səudiyyə Ərəbistanı yalnız neftlə bağlı deyil, o, müsəlman dünyasında daimi yeri olan və coğrafi əhəmiyyətli liderdir.

Bəlkə də, Riyadla Amerika və Qərb ölkələri arasında etibarlı məlumat mübadiləsi artıq keçmişdə qalıb, halbuki buna qədər Qərbin yüksək vəzifəli şəxsləri də təsdiqləyirdilər ki, milyonlarla qərblinin qorunmasına Riyad əvəzsiz töhfə verib.

Qərbin Səudiyyə Ərəbistanına istənilən sanksiyası krallığın, bir neçə gün əvvəl ABŞ prezidenti Donald Trampın dediyi kimi, digər variantlara müraciət etməsinə gətirib çıxaracaq: Rusiya və Çin Riyadın hərbi ehtiyaclarını ödəməyə hazırdır.

Heç kəs inkar edə bilməz ki, sanksiyalar nəticəsində Səudiyyə Ərəbistanının şimal-şərqindəki Tabuk şəhərində Rusiya hərbi bazasının yaradılması ilə, Suriya, İsrail, Livan və İraqın dörd bir yanı Moskvanın nəzarətinə alınacaq.

“HƏMAS” və “Hizbullah”ın düşməndən dosta çevrildiyi zaman, Rusiyaya yaxınlaşma İrana yaxınlaşmağa və bəlkə də, onunla sazişə gətirib çıxaracaq.

Riyadın ABŞ-dan silah satın almasını dayandırması təəccüblü olmayacaq. Səudiyyə Ərəbistanı ABŞ şirkətlərinin ən mühüm müştərisidir, çünki bu şirkətlərin istehsal etdiyi silahların 10 faizini alır və ABŞ ordusundan 85 faizlik satınalma da ona məxsusdur; bu, dünyanın qalan hissəsinin cəmi 5 faizlik payı olduğunu bildirir; bundan əlavə, Riyadın ABŞ hökumətinə investisiyaları 800 milyard dollara çatır.

ABŞ, dünyanın ən yaxşı 20 iqtisadiyyatından biri sayılan Səudiyyə bazarından məhrum olacaq…

Bu, 30-dan çox tədbirin az bir hissəsidir. Riyad əleyhinə sanksiyalar tətbiq olunarsa, qərar qəbuledicilər əsla tərəddüd etməyəcək və Səudiyyə mənbələri söylənənləri təsdiqləyir.

Həqiqət budur ki, Vaşinqton Riyada sanksiyalar tətbiq edərsə, Riyadı arxadan bıçaqlama düşüncəsi yanlışdır – o, iqtisadiyyatını ölümə məhkum edəcək!

Tərcümə: Strateq.az

Qeyd: Turki əl-Dəxil “Əl-Ərəbiyyə”nin baş meneceridir. “Ukaz”, “əl-Riyaz”, “əl-Vətən” və s. nəşrlərdə də çalışıb.