Putinin siyasi sistemdəki islahatlarını müzakirə edərkən, xatırlamaq lazım olan əsas şey budur ki, müəyyən idarəetmə sisteminin həqiqi məzmunu, ilk növbədə, cəmiyyətdəki qüvvələrin real bölgüsü və siyasi sistemin rəqabət səviyyəsi ilə müəyyən edilir.

Partiyalar və namizədlər üçün seçkilərə sərbəst çıxışı olmayan, ədalətsiz seçkilər və saxtalaşdırılmış nəticələr sistemində səlahiyyətlərin parlamentə təhvil verilməsi, ehtimal ki, bu səlahiyyətlərin parlamentdə üstünlük təşkil edən partiyanın rəhbərliyinə verilməsi deməkdir.

Ümumən Putinin islahat planını başa düşmək hələlik çətindir. Ancaq ehtimal edə bilərik ki, prezident səlahiyyətlərinin bir hissəsinin Federasiya Şurası (təhlükəsizlik işçilərini təyin etmək səlahiyyətləri), Duma (baş nazir və nazirləri təyin etmək səlahiyyətləri) və Dövlət Şurası (Qubernatorlar və Prezident Şurası) arasında bölüşdürüləcək.

Hakimiyyət (bütün xalqın həqiqətən seçilmiş prezidenti nəzərə alınmaqla) 4 qurum arasında bölüşdürülür.

Belə mürəkkəb bir dizayn, əgər bütün bu qurumların arxasında bircə partiya varsa, onun rəhbərliyinin bütün real qərarları verəcəyi təqdirdə, rəqabətsiz bir rejim şəraitində işləyə bilər.

Qismən Çin dizaynına bənzəyən bu dizayn Putinə öz aralarında rəqabət aparan bütün potensial varisləri irəli sürərək, qeyri-müəyyən müddətə faktik nəzarəti əlində saxlamağa imkan verəcək.

Ancaq əvvəllər yazdığım kimi, partiya diktaturası 21-ci əsrdə məhsuldar avtoritar bir model deyil.

20-ci əsrdə partiya diktaturaları vətəndaş, anti-müstəmləkə müharibələri və hərəkatlardan doğub və sonra ənənənin gücünə söykənib.

Rusiyada partiya hakimiyyəti populyar deyil. Odur ki, gedişatı izləməliyik. Təklif olunan dizaynla bağlı son nəticələri daha çox məlumat əldə etdikdə çıxarmaq mümkündür.

Strateq.az