“Banklar şəffaf olmayıb, iş adamları bank seçməkdə doğru qərar qəbul edə bilməyiblər”

Lisenziyası ləğv edilmiş “Atabank” və “Amrahbank”da cari hesabı olan iş adamlarına kompensasiya ödənilməyəcək.
Mərkəzi Bankın sədri Elman Rüstəmov Hefte.az-a bildirib ki, sahibkarlar bank seçərkən diqqətli olmalıdırlar. Hesab açmamışdan əvvəl, sahibkar bankı araşdırmalı, maliyyə göstəriciləri ilə tanış olmalıdır. Sahibkar hesab açarkən də riskə gedir, gələcəkdə bankın müflis olması nəticəsində itirəcəyi vəsaitə görə özü məsuliyyət daşıyır.

Elman Rüstəmov, “Bu, bütün sivil iqtisadiyyatlarda, müasir maliyyə sistemi olan ölkələrdə belədir” deyərək qeyd etdi ki, Azərbaycanda 30 bank fəaliyyət göstərib:

“30 seçim mövcud olub, Əgər bura gedib (Atabank və Amrahbank -red) hesab açırsansa, bu müştərinin öz seçimidir. Buna nə dövlət məcbur edib, nə də Mərkəzi Bank”.

Elman Rüstəmov etiraf edib ki, bankların fəaliyyəti kifayət  qədər şəffaf olmayıb, əhali və biznes bankları seçməkdə doğru qərar qəbul etməyiblər:

“Biz bir neçə aydır təkrar banklara nəzarət etməyə başlamışıq. Əhəmiyyətli boşluqlardan biri budur ki, banklar maliyyə və audit hesabatlarını dövri olaraq açıqlamalı idilər. Bankların fəaliyyəti daha şəffaf olmalı idi. Banklar əhalini və biznesi vəziyyətləri barədə tam məlumatlandırmalıdırlar, audit hesabatlarını açıqlamalıdırlar. Mən burada müəyyən boşluqların olduğunu görürəm, boşluqlar var və biz bu boşluqları doldurmağa çalışacağıq. Bazar iqtisadiyyatıdır, seçim azaddır. Digər tərəfdən də bankların özlərində şəffaflıq, situasiyasının açıq şəkildə bildirilməsi – bu baxımdan Mərkəzi Bankın üzərinə büyük vəzifələr düşür. Bankların reytinq sisteminin formalaşdırılması nəzərdə tutulur. Bu istiqamətdə bizim proqramımız var və işlər görəcəyik. Bütövlükdə bunlar fəlsəfəni dəyişmir, hər bir müştəri bankı özü seçir. Biz tanış olduğumuz situasiyalardan görürük ki, çox vaxt müştəri bankı subyektiv amillər ilə seçir – tanışlıq var, kiminsə filial müdiri qonşusudur. Onların “gəlin hesabı bizdə açın” təklifi ilə hesab açırlar. Bizim böyük dövlət bankımız var, arxasında dövlət dayanıb. Bizim böyük system xarakterli banklarımız var. Bu banklar çox böyükdürlər. Çox vaxt müştərilər “bu mənim dostumum bankıdır” deyib hesab açır, böyük vəsait qoyur, işləyir. Belə olmamlıdır. Müştərilər hesab açarkən banklara qarşı tələbkar olmalıdırlar.

İş adamı bütün həyatın sərf edib biznesini yaradıb, içliləri var. Bu gün isə bağlanan banklara görə işçlərinə əməkhaqqı ödəyə bilmir. Biz bunu çox ağrılı qəbul edirik”.  

Qeyd edək ki, Elman Rüstəmovun sözləri ilə tam razılaşmaq olmaz. Çünki indiyədək də banklar maliyyə göstəricilərini açıqlayıblar və bir çox iş adamı həmin göstəricilərə görə bank seçimi ediblər. Məsələn, AtaBank hər rüb maliyyə hesabatını açıqlayaraq məcmu kapitalının 100 milyon manatdan çox, 1-ci dərəcəli kapitalın və məcmu kapitalın adelvatlıq əmsallarının normalardan yüksək olduğunu, aktivlərinin, kredit və depozit portfellərinin artdığını göstərib. İş adamları bankın dərc etdiyi maliyyə göstəricilərinə, xüsusilə böyük məbləğdə məcmu kapitalına inanaraq öz hesablarını bu bankda açıblar. Belə çıxır ki, Maliyyə Bazarlarına Nəzarət Palatasının dövründə banklara nəzaərt olmayıb, bir sıra bankların açıqladıqları maliyyə göstəriciləri həqiqəti əks etdirməyib. Dövlət qurumunun nəzarətsizliyinə görə çürük bank özünü “sağlam” göstərmişdirsə, bu, sahibkarın problemi deyil.