Hayk Xalatyan, Kirill Krivoşeyev
“Kommersant”, 14.04.2020
 
Bu gün qondarma Dağlıq Qarabağ Respublikasında (DQR) prezident seçkilərinin ikinci turu keçirilir. Ancaq bu, sırf rəsmiyyətdir. Namizədlərdən biri olan Masis Mayilyan tərəfdarlarını seçkini boykot etməyə çağırıb – bu o deməkdir ki, rəqibi Araik Arutyunyanın qələbəsi demək olar ki, qaçılmazdır.
Səsvermə aşkar edilmiş koronavirus infeksiyası səbəbindən NKR-də tətbiq olunan fövqəladə rejim şəraitində aparılır.
Qlobal pandemiya şəraitində, martın sonunda Dağlıq Qarabağda seçkilərin keçirilməsinin məqsədəuyğunluğu suallar doğurub. Qondarma respublikada o zaman parlament deputatları seçilib, ancaq bircə turda prezident seçmək mümkün olmayıb. Mövcud DQR prezidenti Bako Saaakyanın adamı sayılan keçmiş baş nazir Araik Arutyunyan 49,6% və rəqibi – xarici işlər naziri Masis Mayilyan 26,4% səs toplayıb. Elə ilk turda qalib olmaq üçün cənab Arutyunyana təxminən 600 səs çatmayıb.
Çərşənbə axşamı respublikada seçkilərin ikinci turu keçirilir. Ancaq de-fakto mübarizə yoxdur. Aprelin 5-də Masis Mayilyan bunu koronavirusun yayılması təhlükəsi ilə izah edərək, tərəfdarlarını ikinci turu boykot etməyə çağırıb.
O deyib: “Bu, qaçaraq qəbul edilmiş siyasi qərar deyil. Bu, əvvəllər açıqlanmış mövqeyimdən, vətəndaşlarımızın sağlamlığının qorunması və milli təhlükəsizliyə təhdidlərin qarşısının alınması üçün atılan addımlardan irəli gəlir”.
İndiyədək Dağlıq Qarabağda koronavirus infeksiyasına yoluxma halları olmayıb. Hakimiyyət ümid edib ki, Ermənistanla sərhədi bağlamaq və məktəblərdə dərsləri ləğv etmək kimi tədbirlər infeksiyanın qondarma respublikaya daxil olmasının qarşısını alacaq. Ancaq bu kömək etməyib: aprelin 7-də Qarabağın Mirik kəndində ilk xəstə aşkarlanıb və seçki günü onların sayı 6-ya yüksəlib.
Bazar günü hazırkı DQR prezidenti Bako Saakyan yeni koronavirusun yayılmasının qarşısını almaq üçün işləri əlaqələndirən idarələrarası komissiyanın genişləndirilmiş iclasını keçirib.
Onun qərarı ilə aprelin 12-dən mayın 12-dək fövqəladə rejim tətbiq olunub. Buna baxmayaraq, prezident Saakyan hazırkı şəraitdə seçkilərin keçirilməli olduğunu bildirib.
Saakyan deyib: “Konstitusiyada nəzərdə tutulan tədbirlər, məsələn, prezident və Milli Məclisə seçkilərin keçirilməsi kiminsə şıltaqlığı yox, mövcud vəziyyəti aydın şəkildə anlamaqdır. Seçkilərin təsdiq edilmiş müddətdə keçirilməməsi gözlənilməz mənfi nəticələrlə, Konstitusiya böhranına səbəb ola bilər”.
Eyni zamanda, o, seçki günü bütün seçki məntəqələrində ciddi sanitariya-gigiyena tədbirlərinin görüləcəyinə əminliyi ifadə edib.
Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyan seçkilərin hazırkı şəraitdə keçirilməsi ideyasına münasibət bildirməyib. Qeyd etmək lazımdır ki, qanunvericilik Ermənistanda yalnız iki rejimi nəzərdə tutur: seçki və ya referendum keçirilməsinin qadağan olunduğu fövqəladə və ya hərbi vəziyyət. Amma DQR fövqəladə vəziyyət rejiminə malikdir və bu, seçkinin keçirilməsinə mane olmur.
“Hətta hərbi vəziyyət zamanı Artsaxda qanunvericilik seçkilərin keçirilməsinə imkan verir”, – deyə prezidentin müşaviri Tiqran Abrahamyan “Kommersant”a bildirib.
Fövqəladə vəziyyət rejiminin tətbiqini DQR-in ən çox ehtimal olunan gələcək prezidenti Araik Arutyunyan tərəfindən dəstəklənib. Gündəlik həyatda yoluxma riski, onun fikrincə, xüsusi tədbirlərin keçirildiyi seçkilərdən daha yüksəkdir.
Buna görə də, o, yalnız DQR-in yaşlı sakinlərini və ya sağlamlığı zəif olan insanları seçkiyə qatılmamağa çağırıb.
Cənab Arutyunyan belə bir açıqlama ilə Masis Mayilyan ilə mübahisələrin baş tutacağı yerli televiziya efirində çıxış edib. Ancaq sonuncu şəxs ikinci turun boykot etdiyindən studiyaya gəlməyib.
“Görünür, həm İrəvanda, həm də Stepanakertdə onlar Qarabağ prezidentinin seçilməsinə bu şəkildə yanaşırlar: pandemiya bitənə qədər səsvermənin qeyri-müəyyən vaxta təxirə salınması siyasi risklərin saxlanılması deməkdir. Səlahiyyətlilər bu səhifəni tez bir zamanda çevirmək və irəliləmək istəyirlər”, – deyə İrəvan Qafqaz İnstitutunun direktoru Aleksandr İskandaryan “Kommersant”a bildirib.
Tərcümə: Strateq.az