Xəbər lenti
Bu gün, 16:30
Bu gün, 14:00
Bu gün, 12:33
Bu gün, 12:17
Bu gün, 10:55
Bu gün, 09:42
Dünən, 23:14
Dünən, 22:58
Dünən, 21:42
Dünən, 19:19
Dünən, 18:37
Dünən, 17:30
Dünən, 15:15
Dünən, 14:35
Fransanın “Le Temps” qəzeti müharibədən 4 gün əvvəl Prezident Emmanuel Makronla Rusiya Prezidenti Vladimir Putin arasında baş vermiş telefon danışığının stenoqramını dərc edib.
Söhbətin səsyazması 30 iyun cümə axşamı Fransanın "France 2" kanalında nümayiş olunacaq sənədli filmdə ictimaiyyətə açıqlanacaq.\
"AzPolitika.info" həmin stenoqramı oxuculara təqdim edir:
Emmanuel Makron:
- Son söhbətimizdən sonra gərginlik artmaqda davam edir və siz mənim öhdəliyimi və dialoqu davam etdirmək əzmimi bilirsiniz. İstərdim ki, əvvəlcə mənə vəziyyət haqqında bildirəsiniz və bəlkə də hər ikimiz kimi açıq şəkildə niyyətlərinizi açıqlamalıyıq. Bundan sonra hələ də görülə biləcək faydalı hərəkətlərin olub-olmadığını görmək və sizə bəzi təkliflər vermək istərdim.
Vladmir Putin:
- Mən nə deyə bilərəm? Nə baş verdiyini özünüz görürsünüz. Siz və kansler Şolz mənə Zelenskinin addım atmağa hazır olduğunu, Minsk razılaşmalarının həyata keçirilməsi üçün qanun layihəsi hazırladığını söylədiniz. ...Əslində bizim əziz həmkarımız cənab Zelenski heç nə etmir. Sənə yalan deyir. ...Bilmirəm, dünən onun "Ukraynanın atom silahlarına çıxışı olmalıdır" bəyanatını eşitmisinizmi?
Diplomatik məsləhətçi Emmanuel Bonnet: "Yox, cəfəngiyatdır".
Vladmir Putin:
-Fevralın 8-də Kiyevdə mətbuat konfransı zamanı sizin şərhlərinizi də eşitdim. Siz dediniz ki, Minsk razılaşmalarına yenidən baxılmalıdır, mən də sitat gətirirəm ki, “tətbiq olunsun”.
Makronun məsləhətçiləri: “Yox, o demədi”.
Makron:
- Vladimir, birincisi, mən heç vaxt deməmişəm ki, Minsk razılaşmalarına yenidən baxılmalıdır. Mən bunu nə Berlində, nə Kiyevdə, nə də Parisdə heç vaxt deməmişəm. Mən dedim ki, bunlar tətbiq olunmalıdır, hər şeyə əməl olunmalıdır, məndə sizin kimi son günlərin məlumatı yoxdur.
Putin:
- Bax, Emmanuel, mən sənin separatçılarla problemini başa düşmürəm. Onlar heç olmasa Ukrayna hakimiyyəti ilə konstruktiv dialoqa başlamaq üçün bizim təkidimizlə lazım olan hər şeyi etdilər.
Makron:
- Dediklərinizlə bağlı, Vladimir, bir neçə qeyd: birincisi, Minsk razılaşmaları sizinlə dialoqdur, siz tamamilə haqlısınız. Bu kontekstdə müzakirənin separatçıların təqdim etdiyi mətn əsasında aparılması nəzərdə tutulmur. Və buna görə də sizin danışıqlar aparan şəxs ukraynalıları separatçı yol xəritələri əsasında danışıqlara məcbur etməyə çalışanda Minsk razılaşmalarına hörmət etmir. Separatçılar Ukrayna qanunları ilə bağlı təkliflər irəli sürməyəcək!
Putin:
- Təbii ki, vəziyyətlə bağlı tamamilə fərqli fikirdəyik. Son müsahibəmiz zamanı Minsk razılaşmalarının 9, 11 və 12-ci maddələrini xatırlatdım, hətta oxudum.
- Gözümün qabağındadırlar! Orada yaxşı yazılıb ki, Ukrayna hökuməti - 9-cu bənd və s. - təklif edir və bu, üçtərəfli təmas qrupu çərçivəsində Donetsk və Luqansk vilayətlərinin müəyyən rayonlarının nümayəndələri ilə məsləhətləşmələr və razılıq əsasında baş verir. Biz bunu etməyi təklif edirik. Ona görə də bilmirəm, hüquqşünasınız harada təhsil alıb (məsləhətçi gülümsəyir). Mən, mən sadəcə maddələrə baxıram və onları tətbiq etməyə çalışıram! Mən bilmirəm hansı hüquqşünas sizə deyə bilər ki, suveren ölkədə qanunların mətnləri demokratik yolla seçilmiş hakimiyyət tərəfindən deyil, separatçı qruplar tərəfindən təklif olunur.
Putin:
- (Sərt və qıcıqlı tonda.) Bu, demokratik yolla seçilmiş hökumət deyil. Onlar dövlət çevrilişi nəticəsində hakimiyyətə gəliblər, diri-diri yandırılanlar olub, qan çanağı olub, buna görə məsuliyyət daşıyanlardan biri də Zelenskidir.Mənə diqqətlə qulaq asın: dialoq prinsipi qarşı tərəfin maraqlarını nəzərə almaqdır. Təkliflər var, separatçılar, sizin dediyiniz kimi, onları ukraynalılara ötürdülər, lakin heç bir cavab almadılar. Dialoq haradadır?
Makron:
- Amma ona görə ki, bayaq dediyim kimi, separatçıların təklifləri bizi maraqlandırmır. Onlardan xahişimiz odur ki, ukraynalıların mətnlərinə reaksiya versinlər və işlər bu cür aparılmalıdır, çünki qanun belədir! Əgər siz qeyri-legitim və terrorçu hökumətlə məşğul olduğunuza inanırsınızsa, indi haradasa dediyiniz Minsk razılaşmalarına riayət etmək istəyinizi şübhə altına alır.
Putin:
- (Yenə də çox qıcıqlanır.) Məni diqqətlə dinləyin! Məni eşidirsən? Sizə bir daha deyirəm: separatçılar, sizin dediyiniz kimi, Ukrayna hakimiyyətinin təkliflərinə reaksiya verdilər. Onlar reaksiya verdilər, lakin eyni orqanlar buna əməl etmədilər.
Makron:
- Yaxşı: ukraynalıların mətnlərinə onların reaksiyasına əsaslanaraq, sizə aşağıdakıları təklif edirəm: biz irəliləməyə davam etmək üçün bütün tərəflərdən təmas qrupu çərçivəsində görüşməyi tələb edirik. Sabah biz bu işin görülməsini xahiş edə bilərik və tələb edə bilərik ki, bütün tərəflərdən boş kreslo siyasəti olmasın. Lakin son iki gündə separatçılar bu müzakirəyə getmək istəmirdilər. Mən, mən bunu dərhal Zelenskidən tələb edəcəm. Biz bununla razılaşırıqmı? Əgər razısınızsa, mən onu işə salıb sabah görüş tələb edirəm.
Putin:
Deməli, razılığa gəlmək üçün telefonu bağlayan kimi bu təklifləri öyrənəcəyəm. Amma lap əvvəldən ukraynalılara təzyiq etmək lazım idi, amma heç kim bunu etmək istəmirdi.
Makron:
- Amma bəli, onlara təzyiq etmək üçün əlimdən gələni edirəm, siz bunu çox yaxşı bilirsiniz.
Putin:
- Bilirəm, amma təəssüf ki, effektiv deyil.
Makron:
- Mənə bir az kömək etmənizə ehtiyacım var, yaramaz. Təmas xəttində vəziyyət çox gərgindir. Dünən həqiqətən də Zelenskiyə zəng vurdum ki, onu sakitləşdirsin. Mən ona bir daha deyəcəm, hamını sakitləşdirin, sosial şəbəkələrdə insanları sakitləşdirin, Ukrayna Silahlı Qüvvələrini sakitləşdirin. Amma mən də görürəm ki, siz həqiqətən də əvvəlcədən yerləşdirilmiş hərbi qüvvələrinizi sakitləşməyə çağıra bilərsiniz. Dünən çoxlu atəş oldu. Əgər dialoqa şans vermək istəyiriksə, regionda vəziyyəti sakitləşdirməliyik. Hərbi təlimlərin təkamülünü necə görürsünüz?
Putin:
- Məşqlər plana uyğun gedir.
Makron:
- Deməli, onlar bu gecə bitir, elə deyilmi?
Putin:
- Bəli, yəqin ki, bu gecə və biz Donbassda vəziyyət sakitləşənə qədər sərhəddə mütləq hərbi mövcudluğu saxlayacağıq. Müzakirə Müdafiə və Xarici İşlər nazirlikləri ilə məsləhətləşmələr əsasında aparılacaq.
Makron:
- Tamam. Vladimir, sizə çox səmimi deyirəm, mənim üçün müzakirəni düzgün çərçivəyə qaytarmaq və gərginlikdən qaçmaq mütləq şərtdir. Və mənim üçün vacibdir - və həqiqətən bunu sizdən xahiş edirəm - vəziyyəti nəzarətdə saxlamalıyıq. Bu, ilk addımdır. Və mən həqiqətən sənə güvənirəm. Yaxın saatlarda və günlərdə heç bir təxribata boyun əyməyin.
Mən sizə iki çox konkret təkliflə müraciət etmək istədim. Birincisi, yaxın bir neçə gün ərzində sizinlə prezident Bayden arasında Cenevrədə görüş təşkil etməkdir. Cümə axşamı onunla danışdım, soruşdum ki, bu təklifi sizə verə bilərəmmi? Mənə dedi ki, o, buna hazırdır. Prezident Bayden də vəziyyəti inandırıcı şəkildə azaltmağın, tələblərinizi nəzərə almağın və NATO və Ukrayna məsələsini çox aydın şəkildə həll etməyin yolları haqqında düşünür. Siz uyğun bir tarix seçin.
Putin:
- Çox sağ olun, Emanuel. Sizin avropalı həmkarlarınızla, eləcə də ABŞ-la danışmaq mənim üçün həmişə böyük zövq və şərəfdir. Mən sizinlə ünsiyyətdən həmişə böyük həzz alıram, çünki biz etibarlı münasibətdəyik. Beləliklə, Emmanuel, mən sizə bunun əksini təklif edirəm. Bu görüşü əvvəlcədən hazırlamalısınız. Yalnız bundan sonra danışa bilərik, çünki hər şeyi və heç nəyi danışmağa gəlsək belə, yenə də bizi buna görə ittiham edəcəklər.
Makron:
- Bəs bu gün bu müzakirələrin sonunda özümüzə deyə bilərikmi ki, prinsiplə razıyıq? Bu suala sizdən aydın cavab almaq istərdim. Tarixlə bağlı istəksizliyinizi başa düşürəm, amma bu gün davam edib deməyə hazırsınızmı: "Mən amerikalılarla iki nəfərlik görüş istərdim, sonra avropalıları əhatə etsin" yoxsa yox?
Putin:
- Bu, diqqətə layiq bir təklifdir və onu necə formalaşdırmaq barədə yaxşı razılığa gəlməyimizi istəyirsinizsə, təklif edirəm ki, məsləhətçilərimizdən razılığa gəlmək üçün bir-birimizə zəng etməyi xahiş edək. ...Amma prinsipcə mən razıyam.
Makron:
- Çox yaxşı, siz mənimlə prinsipcə razılaşdığınızı təsdiq edirsiniz. Mən təklif edirəm ki, komandalarımız bu söhbətin sonunda birgə mətn, bir növ press-reliz hazırlamağa çalışsınlar.
Putin:
- Düzünü desəm, xokkey oynamağa getmək istəyirdim, çünki burada fiziki məşqlərə başlamazdan əvvəl idman zalından sizinlə söhbət edirəm. Əvvəlcə məsləhətçilərimi çağıracağam.
Makron
- Hər halda, sağ olun, Vladimir. Biz real vaxtda əlaqə saxlayırıq. Bir şey olan kimi mənə zəng edirsən.
Putin:
- Təşəkkür edirəm cənab Prezident (Fransız dilində).
"AzPolitika.info"
Xəbəri paylaş
Paylaş:
Bənzər məqalələr
Seçilənlər
Prizma
Söhbət
Ədəbiyyat və mədəniyyət
Video
Ən çox oxunanlar