Keçmiş deputatlar - Əliməmməd Nuriyev və Çingiz Qənizadə Milli Məclisin tərkibinin genişləndirilməsi barədə təkliflə çıxış ediblər. Konstitusiya Araşdırmalar Fondunun rəhbəri Ə.Nuriyev yenisabah.az-a açıqlamasında deyib ki, parlament üzvlərinin sayının artırılması ilə və eyni zamanda, proporsional seçki sisteminə qayıdışla bağlı müzakirələr zaman-zaman gedib, sonra isə dayanıb.

O xatırladıb ki, 2002-ci ildə proporsional seçki sistemi referendum vasitəsilə ləğv olunub: “O zamana qədər proporsional seçki sistemi qismən istifadə olunur və 125 deputatdan 25-i məhz proporsional seçki sisteminə ayrılmışdı. Zaman keçdikcə, bu məsələyə tez-tez qayıdılır və xüsusilə də son illərdə siyasi partiyalarla bağlı yeni yanaşmaların tətbiq edilməsi bu müzakirələri daha da gücləndirib. Bildiyiniz kimi, Prezident Administrasiyasında Siyasi Partiyalarla İş şöbəsi yaradılıb, bu şöbə kifayət qədər səmərəli fəaliyyətə başlayıb və bütün siyasi partiyaların hökumətlə dialoqunu təmin edə bilir. Eyni zamanda, siyasi partiyalarla bağlı hər hansı bir problemi daha operativ və sürətli həllinə nail olmağa çalışır. Belə ki, bu qurumun dəstəyi ilə siyasi partiyaların yerlə təmin edilməsi prosesi həyata keçirilib. Ona görə də, bu istiqamətdə müzakirələr ümid edirəm ki, davam edəcək və siyasi sistemin bu alətiylə bağlı məsələlərdə də dəyişikliklərin baş verməsi gözlənilə bilər”.

Parlamentin say tərkibi ilə bağlı məsələyə gəldikdə isə, Ə.Nuriyev qeyd edib ki, parlament üzvlərinin sayı 200-ə çatdırılması yaxşı olardı: “Çünki əgər biz oxşar ölkələrə baxsaq, hətta əhalisinin sayı Azərbaycandan daha az olan ölkələrdə belə parlament üzvlərinin sayı çoxdur. Bu istiqamətdə daha yaxşı təmsilçiliyin təmin edilməsi nail olmaq üçün bütövlükdə bu alətdən də istifadə etmək olar”.
Ə.Nuriyevin sözlərin görə, bütün bunlar üçün Konstitusiyada dəyişikliklər edilməlidir: “Çünki parlament üzvlərinin norması Konstitusiyada müəyyən edilib. Eyni zamanda, proporsional seçki sisteminə qayıdış ilə bağlı məsələ də Konstitusiyada öz təsdiqini tapmalıdır. Bu isə referendum vasitəsilə olan bir məsələdir və hazırkı şəraitdə referendum nə qədər məqsədəuyğundur, deyil bilmərəm.

Hətta referenduma gedib-getməmək məsələsinin lehinə və əleyhinə olan arqumentlər də var. Lehinə olan arqument Azərbaycanın 44 günlük müharibədə əldə etdiyi qalibiyyətdir və bütün insitutlar da bu qalibiyyətin əldə edilməsi məsələsində eyni mövqedən çıxış etdilər və demək olar ki, Prezidentin bu istiqamətdə olan bütün təşəbbüsləri dəstəkləndi. Siyasi partiyalar arasında demək olar ki, inkişaf etməyə başlayıb. Amma bir tərəfdən baxsaq deyə bilərik ki, Azərbaycan müharibədən çıxıb, Qarabağda böyük quruculuq işləri gedir və bunun üçün çox ciddi resurslar yönəlib. Belə olan halda seçki də bahalı resurslardan biri sayılır. Ona görə də, bu məsələni bir az düşünmək lazımdır”.

Keçmiş deputat Çingiz Qənizadə də Azərbaycanın seçki sistemində islahatlara ehtiyac olduğunu, ilk növbədə majoritar, proporsional seçki sisteminin tətbiq edilməli olduğunu vurğulayıb: “Bu seçki sistemi Ermənistan və Gürcüstanda mövcuddur. Digər tərəfdən, deputatların sayı ilə bağlı çox ciddi problem var. Hazırda əhalinin siyahıya alınma prosesi gedir və hər dairədə 2-3-4 min seçici sayı çoxdur. 1995-ci ildə biz Konstitutsiyanı qəbul etmişik. Konstitutsiyanın 82-ci maddəsində yazılır ki, Milli Məclisin tərkibi 125 nəfərdən ibarət olmalıdır. Bu 7 milyon əhaliyə hesablanmışdı. Lakin indi 10 milyondan çoxuq. Bu baxımdan dünya təcrübəsinə baxsaq, 10 milyon əhalisi olan ölkələrdə 200, hətta 300 nəfər parlamentari var.

Gürcüstan, Ermənistan bizim yarımız qədərdir. Deputatların sayı təxminən eynilik təşkil edir. Hesab edirəm ki, gələcəkdə deputatların sayı artırılmalıdır. Ona görə yox ki, parlamentdə çox deputat olsun. Ona görə ki, 1 millət vəkili 40 min seçici ilə işləmək imkanını çox çətinliklə reallaşdırır. 40-42 min seçici ilə işləmək millət vəkili üçün olduqca ağırdır. Bir millət vəkili necə 50 kəndin deputatı ola bilər?”
Ç. Qənizadə deyib ki, Azərbaycanda təxminən 20-25 min əhalisi olan dairələr formalaşmalı, millət vəkillərinin sayı artmalıdır. Onun fikrincə Milli Məclisdə təxminən 50-60 deputat yeri artırıla bilər.
“AzPolitika.info”