“Vaqner” üsyanı Ukrayna üçün yeni perspektivlər yaradır. Üsyan nəticəsində Rusiyanın sərhədlərinin yetərli qorunmadığını ortaya çıxartdı və bu da Kiyevə savaşı Rusiyanın daxilinə daşımağa imkan verir.

Ovqat.com-un məlumatına görə, 2019-2020-ci illərdə Ukraynanın müdafiə naziri olmuş Andriy Zagorodnyuk bu fikirdədir.

Hazırda “Müdafiə Strategiyaları Mərkəzi”nə rəhbərlik edən Zagorodnyuk həm də Ukrayna hökumətinə hərbi məsləhətlər verməsi ilə tanınır. Bir sözlə, Ukraynanın hərbi doktrinasının və əməliyyat planlarının hazırlanmasında onun da rolu az deyil. Zagorodnyuk isə Ukraynanın apardığı müharibənin növbəti mərhələsində Rusiyanın içlərinə müdaxilələr etmək taktikasına üstünlük veriləcəyinə inanır: “Putin rejimi özünü müdafiə edə bilmədiyi və eskalasiyaya gedə bilmədiyi üçün biz Rusiya ərazisində daha cəsarətli Ukrayna hərbi əməliyyatlarının şahidi ola bilərik”. 

 Şəkildə: Andriy Zagorodnyuk

Hərbi strateqin NATO-ya yaxınlığı ilə bilinən “Atlantic Council” nəşri üçün qələmə aldığı “Ukraynalıların “Vaqner” üsyanını alqışlamaq üçün əsaslı səbəbləri var” məqaləsini olduğu kimi təqdim edirik.

Keçən həftə sonu Rusiyada “Vaqner üsyanı başlayanda, milyonlarla ukraynalı bu “tamaşa”dan həzz aldıqlarını ifadə etmək üçün sosial şəbəkələrdə popkorn memləri paylaşırdı. Bu sevincli reaksiya, Rusiyanın son on altı ayda Ukraynaya gətirdiyi ağlasığmaz dəhşət və əzabları nəzərə alanda bəlkə də proqnozlaşdırıla bilən haldır. Ukraynalıların Yevgeni Prigojinin qısa müddətli üsyanını alqışlamaq üçün bir sıra yaxşı səbəbləri var. “Vaqner” sərkərdəsinin üsyanını dayandırmasına səbəb olan müqavilənin dəqiq şərtləri tam aydın deyil və hələ də yenidən nəzərdən keçirilə bilər, lakin artıq əminliklə demək olar ki, bu proses Rusiyanı zəiflədib və Ukraynanın xeyrinə ruhdan salıb.

Qeyd etmək lazım olan ilk şey dramın davam etməsidir. Rusiyanın bütün qonşularının şahidlik edə biləcəyi kimi, Vladimir Putin razılaşmalara əməl etmir. Xainləri heç vaxt bağışlamaması ilə məşhurdur. Bundan sonra nə olursa olsun, demək olar ki, müstəqil hərbi qüvvə kimi "Vaqner" in sonunun şahidi olacağıq. Ayrı-ayrı bölmələr ya ləğv ediləcək, ya da Belarusa göndəriləcək və ya Rusiyanın nizamlı ordusuna inteqrasiya ediləcək. Putin və onun sərkərdələri muzdlu qruplaşmanın güclü hərbi potensialını qoruyub saxlamasına imkan verməklə risk edə bilməzlər.

Bu, Rusiyanın Ukraynanı işğal planına əhəmiyyətli təsir göstərəcək. “Vaqner” qoşunları Baxmutun ələ keçirilməsi də daxil olmaqla, Rusiyanın son bir ildəki bütün təvazökar uğurlarına imza atmışdı. “Vaqner”in uğuru əsasən "insan dalğası" taktikasına əsaslanan fərqli və qəddar hərbi doktrinadan qaynaqlanırdı. Bu hücum bölmələrinin Rusiyanın nizami ordusu sıralarında həyatı tamamilə fərqli olacaq. Rus generalları "Vaqner" in bütün keçmiş döyüşçülərinə şübhə ilə yanaşacaq və onlara görkəmli hücum rolları verməkdən çəkinəcəklər. Bu, son hadisələrə təhlükəsizlik baxımından ağlabatan cavabdır, lakin bu, Rusiya hərbçilərinin Ukraynada onsuz da son dərəcə məhdud irəliləmə qabiliyyətini pozacaq.

Rusiyanın ən təsirli qoşunları artıq işğalda nəzərə çarpan rol oynamadığından, bu, ölkənin hazırkı yay əks-hücumunu inkişaf etdirməyə hazırlaşan Ukrayna komandanlığının imkanlarının genişləndirəcəkdir. Bu, “Vaqner” bölmələrinin Rusiyanın əvvəllər əldə etdiyi uğurların möhkəmləndirilməsində mühüm rol oynadığı Ukraynanın şərqində, Baxmut yaxınlığındakı cəbhə sektoru üçün xüsusi əhəmiyyət kəsb edir. Ukrayna qüvvələri artıq Baxmutun şimalında və cənubunda əhəmiyyətli irəliləyişlər əldə etdilər və indi daha da irəliləmək üçün “Vaqner” qiyamının sabitliyi pozan təsirindən faydalanmağa çalışacaqlar. 

Ukraynanın hərbi planlaşdırıcılarına Rusiya Federasiyasının əvvəlki hücumları barədə məlumatları genişləndirmək də tövsiyə edilə bilər. Rusiya ordusu səlahiyyətliləri ölkənin hər yerindən canlı qüvvə və texnika toplamaq üçün mübarizə apararkən “Vaqner”in qiyamı ölkə daxilində şok bir müdafiə çatışmazlığını ortaya qoydu. Priqojin, bütün Ukrayna istilasının hərbi qərargahı da daxil olmaqla Rusiyanın böyük Rostov-na-Don şəhərini döyüşmədən ələ keçirə bildi. Sonra onlar, demək olar ki, heç bir müqavimətlə qarşılaşmadan, birtərəfli qaydada paytaxtdan iki yüz kilometrdən az məsafəyə qədər yürüşlərini başa çatdırmaq qərarına gəlməzdən əvvəl Rusiyanın mərkəzindən keçdilər. Bir gün ərzində müdafiəsiz görünən Rusiya ya vətəndaş müharibəsi, ya da dağılma ərəfəsində idi.   

Belə əlverişli vəziyyət ona görə mümkün oldu ki, Putin Rusiyanın hərbi potensialının böyük hissəsini Ukraynada yerləşdirib. “Vaqner” üsyanı inandırıcı şəkildə göstərdi ki, Rusiyanın artıq etibar edəcəyi ehtiyatları yoxdur. Putin öz imkanlarının maksimumuna yaxınlaşıb və çox istəsə də, Ukraynaya müdaxiləni artırmaq üçün çox məhdud imkanlara malikdir.

Bu, Kiyevin beynəlxalq tərəfdaşlarının qorxularını nəzərə alaraq, Rusiya daxilindəki hərbi fəaliyyətinin miqyasını bu günə qədər diqqətlə məhdudlaşdıran Ukrayna üçün hər cür cazibədar imkanlar yaradır. İndi bu taktika dəyişilə bilər. Ukraynanın yay əks-hücumunun başlamasından bir neçə həftə əvvəl, Ukraynanın dəstəklədiyi rus milisləri Rusiyanın Belqorod bölgəsinə bir sıra transsərhəd basqınlar etmişdilər. Bu təkanlar böyük ölçüdə simvolik olsa da, Ukrayna tezliklə daha iddialı mövqe ortaya qoya bilər. Putin rejimi özünü müdafiə edə bilmədiyi və eskalasiyaya gedə bilmədiyi üçün biz Rusiya ərazisində daha cəsarətli Ukrayna hərbi əməliyyatlarının şahidi ola bilərik. 

Bəlkə də “Vaqner” dramının Ukrayna nöqteyi-nəzərindən ən ümidverici cəhəti onun Rusiya daxilində aşkar etdiyi zəiflik və parçalanma idi. Böyük bir müharibə aparan hər hansı bir ölkənin birliyə ehtiyacı var və bugünkü Rusiya açıq şəkildə həmrəy deyil. Rostov-na-Don və digər yerlərdə ictimaiyyət nümayəndələri üsyanı həvəslə dəstəklədilər, digərləri isə buna laqeyd yanaşdılar. Rusiya daxilində məhdud hərbi qüvvələr üsyana müdaxilə etmək üçün ciddi cəhdlər göstərmədi, Putinə ictimai dəstəyin artması və ya Priqojinin qınanması əlamətləri də az idi. Bütün bunlar Kremlin təbliğ etdiyi qürurlu vətənpərvər əhali tərəfindən dəstəklənən güclü Rusiya dövlətinin təbliğat imicindən çox uzaqdır.

Rusiyadakı vəziyyət bolşevik inqilabı ərəfəsindəki 1917-ci il əhval-ruhiyyəsi ilə müqayisə olunmur, lakin “Vaqner”in üsyanı Rusiya cəmiyyəti üçün son dərəcə təhlükəli bir siqnaldır. Hər hansı bir daxili qarşıdurma mənəvi cəhətdən zərərlidir və Rusiyanın ən uğurlu hərbi gücünün ölkənin hərbi rəhbərliyinə qarşı çevrilməsinin tamaşası xüsusilə ruhdansalıcıdır. Bu üsyan Ukraynadakı Rusiya qoşunlarının döyüş ruhunu və Putinin arxa cəbhədəki şəxsi nüfuzunu da ciddi şəkildə sarsıdacaq.

Vaqnerin üsyanı qısa müddətli idi, lakin Rusiyanın ən təsirli döyüş qüvvələrinin yerdəyişməsinə səbəb oldu və Putin rejiminin zəifliklərini və məhdudiyyətlərini ortaya çıxartdı. Bu, Ukraynanın hazırkı əks-hücumu üçün praktik imkanlar yarada bilər və ölkənin Rusiya üzərində həlledici qələbə qazanmaq üçün son qabiliyyətinə inamı artıra bilər.  

Tərcümə etdi: Ovqat.com