Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin deputatları vaxtaşırı yerlərdə qəbullar keçirir, seçicilərlə görüşür, onların problemləri ilə maraqlanırlar. Mediada, sosial şəbəkələrdə millət vəkillərinin seçicilərlə görüşünü əks etdirən xəbərlərə, fotolara və videolara tez-rez rast gəlirik. Əksər deputatlar Milli Məclisdə də vətəndaşları qəbul edir, onların şikayətlərini dinləyib aidiyyəti üzrə çatdırır, problemlərin həllinə nail olurlar.
 
Son vaxtlar redaksiyamıza göndərilən məktublardan bir neçəsi Naxçıvanın deputatlarının yerlərdə keçirdikləri, daha doğrusu keçirmədikləri qəbullar barədədir. Mövzunun aktuallığını nəzərə alıb jurnalist araşdırması apardıq.
 
Əvvəla qeyd edək ki, Naxçıvan Muxtar Respublikasını Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisində 7 deputat təmsil edir. 1 saylı Şərur-Sədərək seçki dairəsindən Vasif Talıbov, 2 saylı Şərur seçki dairəsindən İsa Həbibbəyli, 3 saylı Babək-Kəngərli-Naxçıvan seçki dairəsindən Səttar Möhbalıyev, 4 saylı Naxçıvan şəhər seçki dairəsindən Eldar İbrahimov, 5 saylı Şahbuz-Babək seçki dairəsindən Siyavuş Novruzov, 6 saylı Culfa-Babək seçki dairəsindən Ülviyyə Həmzəyeva, 7 saylı Orbubad-Culfa seçki dairəsindən isə Cəbi Quliyev Milli Məclisə deputat seçilib.
 
Apardığımız araşdırmalar nəticəsində məlum oldu ki, bu deputatların əksəriyyəti yerlərdə seçicilərlə az-az görüşür, qəbullar təşkil etmir. Bəzi millət vəkillərini isə son bir ildə ümumiyyətlə seçildiyi dairənin ərazisində görən olmayıb.
 
Millət vəkillərinin yerlərdə nə vaxt qəbul keçirdiyini öyrənmək məqsədilə deputat köməkçiləri ilə əlaqə saxladıq.
 
“Eldar müəllim Naxçıvana gələndə qəbul keçirir”
 
 

Müstəqilliyimizin “carçısı” Eldar İbrahimov
 
Deputat Eldar İbrahimovun köməkçisi Fətulla Hüseynov millət vəkilinin sonuncu dəfə bu ilin mart ayında seçiciləri ilə görüşdüyünü bildirdi. Ancaq qəbulun dəqiq tarixi tapıb deyə bilmədi. Köməkçinin sözlərinə görə, mart ayından əvvəl deputat bu ilin yanvar ayında Naxçıvan şəhərində qəbul keçirib.
 
“Eldar müəllim Naxçıvana gələndə qəbul keçirir”, - köməkçi bildirdi.
 
Köməkçinin sözlərindən belə başa düşüldü ki, Eldar İbrahimovun nə vaxt Naxçıvana yolu düşsə, seçiciləri ilə də həmin vaxt görüşür. Halbuki, Milli Məclisin deputatı ayda iki dəfədən gec olmayaraq, qəbul keçirməldir. Naxçıvan şəhər sakinləri isə bunun əksini deyir. Muxtar respublikanın paytaxtında yaşayanlar səs verib deputat seçdikləri Eldar İbrahimovu uzun müddətdir ki, görmürlər.
 
“Yalançı olaram, niyə ki...”
 
Deputat Səttar Möhbalıyevin köməkçisi Rizvan Hüseynquliyev millət vəkilinin sonuncu dəfə seçildiyi dairənin ərazisində nə vaxt qəbul keçirdiyini xatırlamadı.


 
 
“Yalançı olaram. Niyə ki. Nəsə məsələ var?” – köməkçi sualımıza duruxaraq cavab verdi.
 
“Səttar Möhbalıyev uzun müddətdir, seçildiyi dairənin ərazisində qəbul keçirmir” sualını köməkçi belə cavablandırdı: “Xeyr, o qədər uzun müddət deyil”.
 
Köməkçi deputatın keçirdiyi qəbulların vaxtını dəqiqləşdirib bizə söyləyəcəyinə söz verdi. Amma sonra nə Rizvan Hüseynquliyev redaksiyamızla əlaqə saxladı, nə də biz deputat köməkçisini tapa bildik.
 
Köməkçi vaxtı necə dəqiqləşdirsin? Axı deputat seçiciləri ilə görüşməyib ki, köməkçi qəbullar barədə məlumat verə bilsin. Həmin dairənin əhatə etdiyi bir neçə şəhər, qəsəbə və kənddə yaşayan seçicilərlə əlaqə saxladıq. Sonuncu parlament seçkilərindən sonra Səttar Möhbalıyevi ərazidə gördüm deyən olmadı.
 
“Bu sizi niyə narahat edir?”
 
Siyavuş Novruzovun köməkçisi Cahangir Məmmədli isə suallarımızı cavablandırmaq istəmədi.
 

Siyavuş Novruzov
 
“Siyavuş Novruzov sonuncu dəfə 5 saylı dairənin ərazisində yaşayan seçiciləri nə vaxt qəbul edib” sualını Cahangir Məmmədli cavablandırmaqdan imtina etdi: “Mən onu sizə deyə bilmərəm. Biz Milli Məclisə hesabat veririk. Biz kütləvi informasiya vasitələrinə hesabat vermirik ki? Bu sizi niyə narahat edir?”.
 
Köməkçiyə xatırladırıq ki, Siyavuş Novruzovun seçicilərini qəbul etməməsi bizi deyil, deputatın özünü narahat etməlidir. Şahbuz və Babək rayonlarının sakinləri Siyavuş Novruzova ona görə səs veriblər ki, onları Milli Məclisdə təmsil etsin, insanları dinləyib problemlərini parlamentdə qaldırsın. Ancaq təəssüf ki, Siyavuş Novruzovun sonuncu dəfə Şahbuz rayonuna nə vaxt getdiyini xatırlayan yoxdur. Əgər vətəndaş deputatını tapa bilmirsə, o zaman şikayətini necə çatdırmalıdır?
 
Hə, bir də “Media haqqında” Qanunun müvafiq maddəsini deputat köməkçisinə xatırladırıq. Əslində, bunu deputat köməkçisi bilməlidir. Çünki bu qanunları Milli Məclisdə deputatlar qəbul edir. “Media haqqında” Qanunun 17.1. maddəsində yazılıb: “Media subyektləri və jurnalistlər cəmiyyətdəki ictimai, siyasi, sosial və iqtisadi vəziyyət haqqında, dövlət orqanlarının (qurumlarının), bələdiyyələrin, müəssisə və təşkilatların, qeyri-hökumət təşkilatlarının, siyasi partiyaların, vəzifəli şəxslərin fəaliyyəti barədə düzgün informasiya almaq hüququna malikdirlər. Bu hüquq qanunla müəyyənləşdirilmiş hallardan başqa məhdudlaşdırıla bilməz”.
 
Hesab edirik ki, bizim ünvanladığımız suallar cavablandırılması qanunla qadağan edilmiş, yaxud xüsusi əhəmiyyətli məxfi informasiya deyildi. Biz sadəcə olaraq, deputatın fəaliyyəti ilə bağlı seçiciləri narahat edən məsələlərə aydınlıq gətirmək istəyirdik.
 
“Medianın suallarını cavablandırmırıq”
 
Suallarımızı cavablandırmaq istəməyən deputat köməkçilərindən biri də İsa Həbibbəylinin köməkçisi Rəşad Qasımov oldu. Akademik deputatın köməkçisi medianın suallarını cavablandırmadıqlarını bildirdi. Deputat köməkçisi Milli Məclisə müraciət etməyimizi məsləhət gördü.


 
"Qələmi qızıl yumutalayan" akademik-deputat İsa Həbibbəyli
 
“Deputat İsa Həbibbəyli uzun müddətdir, yerlərdə qəbul keçirmir? İsa Həbibbəylinin seçildiyi dairənin ərazisində deputat ofisi varmı?” suallarını cavabsız qoyan Rəşad Qasımov telefonu söndürdü.
 
Deputatların muxtar respublikaya gedib orada qəbul keçirə bilməməsinin xüsusi səbəbləri varsa, bu, başqa məsələdir
 
Hörmətli oxucular bu söhbətdən nəticə çıxarsın. Əgər bu millət vəkilləri yerlərdə qəbul keçirirsə, köməkçiləri informasiya agentliyimizin suallarına niyə cavab verə bilmir? Deməli, deputatalar xeyli vaxtdır ki, Naxçıvana getmir və orada qəbullar keçirmirlər. Doğrudur, Naxçıvan blokada vəziyyətində yaşayır. Amma Azərbaycan dövlətinin yaratdığı şərait nəticəsində indi muxtar respublikaya gedib-gəlmək o qədər çətin deyil. Məsələn, Gəncəyə 4 saata, Qazaxa 5-6 saata, Astaraya 3-4 saata gedə biliriksə, Naxçıvana uçuş müddəti cəmi 1 saatdır. Millət vəkilinin muxtar respublikaya gedə bilməsi üçün naxçıvanlıların ən böyük problemi olan bilet dərdi yoxdur. Onlar istədiyi vaxt, istədiyi təyyarə reysi ilə Naxçıvana gedə bilirlər. İndi deputatların muxtar respublikaya gedib orada qəbul keçirə bilməməsinin xüsusi səbəbləri varsa, bu, başqa məsələdir.
 
Yuxarıda qeyd etdiyimiz kimi, deputat köməkçilərinin bəziləri Milli Məclisə müraciət etməyimizi “məsləhət” bilmişdi.
 
Milli Məclisdə təəccübləndilər
 
Biz də köməkçilərin “tövsiyəsinə” əməl edib Milli Məclislə əlaqə saxladıq. Parlamentin Qəbul şöbəsinin əməkdaşı Rüfət Məmmədov deputat köməkçilərinin bizi Milli Məclisə yönləndirməsinə təəccübləndi. Bildirdi ki, deputatların yerlərdə keçirdiyi qəbullarla bağlı məlumatları elə ən yaxşı köməkçilərin özləri bilir. Çünki bu qəbulların təşkilatçısı deputat köməkçiləridir.
 
Bəs Naxçıvanda yaşayan deputatlar qəbul keçirirmi?
 

Muxtar Respublikanın ən nüfuzsuz deputatı Cəbi Quliyev
 
İnsafən deyək ki, 7 saylı Ordubad-Culfa seçki dairəsindən deputat Cəbi Quliyev ara-sıra seçiciləri ilə görüşür, vətəndaşları qəbul edir.
 
Millət vəkilinin seçicilərlə görüşlərindən foto və videolar onun sosial şəbəkə hesablarında da yayımlanır.
 
 
Vasif Talıbovun portretini çəkdiyinə görə deputat mandatı qazanan  Ülviyyə Həmzəyeva
 
Təəssüf ki, bu sözləri 6 saylı dairədən seçilmiş deputat Ülviyyə Həmzəyeva barədə deyə bilmirik. Ona görə ki, millət vəkili ilə əlaqə yarada bilmədik, onun sosial şəbəkə hesablarında isə belə görüş və qəbulları əks etdirən məlumat, foto və videolara rast gəlmədik.


Deputat mandatı qazandıran möcuzəvi sənət əsəri
 
Xatırladırıq ki, Cəbi Quliyev və Ülviyyə Həmzəyeva Naxçıvanda yaşayırlar. Yəni onların tez-tez seçici qəbulu keçirməsi daha rahat və asandır.
 
Yazıda adıçəkilən millət vəkillərinin də mövqeyini işıqlandırmağa hazırıq. Bəlkə, deputatlar qəbul keçiriblər onların köməkçilərinin bundan xəbəri yoxdur?
 
TNS
 
Ovqat.com-un əlavəsi
 
Maraqlıdır ki, TNS saytı Naxçıvan MR-dan Milli Məclisə seçilən bütün deputatların seçiciləri ilə görüşüb-görüşmədiyini araşdırmasına baxmayaraq, nədənsə 1 saylı Şərur-Sədərək seçki dairəsinin təmsilçisi Vasif Talıbovu unudub. Halbuki, Vasif Talıbov nəinki Azərbaycan, hətta dünya miqyasında seçicilərin 96.74%-nin səsini toplamaqla rekord qıran nadir deputatlardandır. Məntiqlə seçiciləri tərəfindən bu qədər sevilən deputatın bu misilsiz uğuru əldə edə bilməsi üçün gecə-gündüz onların yanında olması, onlarla bərabər nəfəs alıb-verməsi tələb olunur. Bəs, Cənab sədr həqiqətənmi MR-in digər deptatlarından fərqli olaraq bu performansı sərgiləyirmi? Zənnimizcə, oxucuları ən çox maraqlandıran bu sual olmalıdır. TNS-in isə nədənsə bu sual ağlına gəlməyib.


 
Ən əsası isə, Vasif Talıbov o deputatlardandır ki, nəinki seçiçilərinin görüşünə getmir, hətta özünə əziyyət verib Milli Məclisin sessiyalarına da qatılmır. Halbuki, parlamentin Daxili Nizamnaməsinin 1-ci maddəsinə görə, “Milli Məclisin deputatlarının Milli Məclisin iclaslarında iştirakı məcburidir”. Nizamnamənin 47-ci maddəsinə görə, bu öhdəliyi yerinə yetirməyən deputatlar cəzalandırılır və onun mandatı əlindən alınır. Maddədə deyilir:
 
“Bu Daxili Nizamnamənin 45-ci maddəsinin birinci hissəsinin 3-cü bəndində göstərilən əsasa görə, Milli Məclisin Sədri Milli Məclisin növbəti sessiyasının bütün iclaslarında və ya il ərzində Milli Məclisin 15 iclasında üzürsüz səbəbdən iştirak etməyən Milli Məclisin deputatı barəsində İntizam komissiyasına təqdimatla müraciət edir. İntizam komissiyası 2 həftə müddətində apardığı araşdırma nəticəsində müvafiq əsaslar aşkar etdikdə Milli Məclisin deputatı barəsində deputat səlahiyyətlərinin itirilməsi intizam tədbirinin tətbiq edilməsi haqqında rəy qəbul edir və Milli Məclisin müzakirəsinə çıxarır. Bu məsələyə Milli Məclisin növbəti iclasında səlahiyyətlərinin itirilməsi nəzərdə tutulan deputatın iştirakı ilə baxılır. Həmin deputatın iclasda iştirakı mümkün olmadıqda bu məsələyə onun iştirakı olmadan baxılır. İclasda iştirak edən Milli Məclisin deputatları yalnız deputat səlahiyyətlərinin itirilməsi üçün yetərli əsasların olub-olmamasını aydınlaşdıra bilər, İntizam komissiyasının üzvlərinə suallar verə bilər və deputatın səlahiyyətlərinin itirilməsinin lehinə və ya əleyhinə çıxış edə bilərlər. Milli Məclisin deputatının səlahiyyətlərinin itirilməsi barədə Milli Məclisin qərarı azı 63 səs çoxluğu ilə qəbul edilir”.
 
Ümidvarıq ki, TNS növbəti yazılarında bu məsələyə də aydınlıq gətirəcək.


 
Naxçıvandan seçilən digər deputatlar da seçiciləri ilə görüşməyə lüzum görməsələr də, onların mütləq əksəriyyətinin səsini ala bilirlər. Maraqlıdır ki, onların topladığı səs nisbəti 1-ci seçki dairəsindən 7-ci dairəyə qədər həndəsi silsiləyə uyğun şəkildə birqayda olaraq azalır. Bu da görünür, Naxçıvanvari siyasi simmetriya qanunauyğunluğundan irəli gəlir.
 
1 saylı Şərur- Sədərək Seçki Dairəsi - Vasif Talıbov (YAP) - 94.6 %
 
2 saylı Şərur Seçki dairəsi - İsa Həbibbəyli (YAP) – 86.3 %
 
3 saylı Babək-Kəngərli- Naxçıvan Seçki Dairəsi - Səttar Möhbalıyev (bitərəf) - 83.2 %
 
4 saylı Naxçəvan Şəhər Seçki Dairəsi - Eldar İbrahimov (YAP) – 84.9 %
 
5 saylı Şahbuz-Babək Seçki Dairəsi - Siyavuş Novruzov (YAP) - 81 %
 
6 saylı Culfa-Babək Seçki Dairəsi - Ülviyyə Həmzəyeva (YAP) - 69.5 %
 
7 saylı Ordubad-Culfa Seçki Dairəsi - Quliyev Cəbi (YAP) – 63.5 %.
 
Yeri gəlmişkən, Naxçıvan MR-dən seçilən deputatlar arasında seçiciləri ilə ən çox görüşən Cəbi Quliyevin onlardan ən az səs alan millət vəkili olması da diqqətçəkicidir. Belə çıxır ki, Naxçıvan əhali onlarla görüşə gələn deputatdan xoşlanmırlar. Bax, bu baxımdan Naxçıvanı “dünyanın 8-ci xariqəsi” adlandıranlar yanılmırlar.

P.S. Şəkilaltı əlavələr Ovqat.com-a aiddir.