Son həftələrdə beynəlxalq informasiya məkanının bəzi seqmentlərində narahatedici hekayə formalaşmağa başlayıb. Ukraynanın çox qızışmış əks-hücumunun minimal irəliləyiş əldə etməsi ilə bir sıra şərhçilər hazırkı dalana dirənməkdənsə, Ukraynanı danışıqlar masasına oturtmağın vaxtı gəldiyini düşünməyə başlayıblar.

Bu cür arqumentlər təhlükəli dərəcədə yanıltıcıdır. Əslində, Ukraynanın əks-hücum tərəqqisinin yavaş tempi təəccüblü olmamalıdır. Axı, Ukraynada müasir aviasiya və uzaqmənzilli zərbə imkanları yoxdur, halbuki Rusiyanın mürəkkəb istehkamlar və geniş mina sahələri də daxil olmaqla, işğal olunmuş Ukrayna ərazilərində nəhəng müdafiə vasitələri hazırlamaq üçün çoxlu ayları olub.

Əsl məsələ Qərbin Ukraynanın hərbi səylərini dəstəkləmək üçün yetərincə hərəkət edib-etməməsidir. 2022-ci ilin fevralından bəri göstərilən hərbi yardım danılmaz dərəcədə mühümdür, lakin bu, Ukraynanın yaxşı silahlanmış və dərin kök salmış düşmənə qarşı uğurlu əməliyyat həyata keçirməsi üçün lazım olandan çox aşağıdır. Heç bir Qərb generalı Ukrayna ordusunda mövcud olan silahlarla oxşar hücum cəhdini xəyal etməzdi.

Hərbi yardımın çatdırılmasında gecikmələr artıq saysız-hesabsız ukraynalıların həyatı bahasına başa gəlib. Əgər döyüşlərin ilk aylarında Ukrayna müasir döyüş tankları, uzaqmənzilli raketlər, döyüş təyyarələri və Patriot raketdən müdafiə sistemləri alsaydı, müharibənin dinamikası xeyli fərqli olardı. Əgər bu silahların əhəmiyyətli bir hissəsi 2021-ci ildə Ukraynaya göndərilsəydi, potensial olaraq bütün işğalın qarşısı alına bilərdi. Əvəzində yüz minlərlə insan öldürülüb və bütün şəhərlər xarabalığa çevrilib. Bu qırğın qarşısında sürəkli tərəddüdlər bağışlanmazdır.

Ukraynana hansısa danışıqlar yolu ilə problemin həlli üçün təzyiq etmək eyni dərəcədə faydasızdır və Rusiya işğalının əsaslı şəkildə yanlış oxunmasını əks etdirir. Putin dəfələrlə Ukrayna dövlətçiliyini məhv etmək və Ukraynanın milli kimliyini silmək niyyətini açıq şəkildə bəyan edib. ABŞ dövlət katibi Antoni Blinkenin 2023-cü ilin fevralında haqlı olaraq qeyd etdiyi kimi, Rusiya fəth, Ukrayna isə azadlıq uğrunda mübarizə aparır. O, qeyd edib ki, Rusiya döyüşü dayandırsa, müharibə sona çatacaq, Ukrayna isə döyüşməyi dayandırsa, o, mövcudluğunu dayandıracaq.

Dəhşətli itkilər və inanılmaz fədakarlıqlarla müşayiət olunan on səkkiz aylıq müqavimətdən sonra bütün ciddi müşahidəçilərə aydın olmalıdır ki, Ukrayna öz mövcudluğu ilə bağlı danışıqlara getməyəcək. Əksinə, Ukrayna hakimiyyəti dəfələrlə ölkənin tam azad edilməsinə sadiq olduqlarına aydınlıq gətirib. Onlar yerli hərbi istehsal imkanlarını genişləndirmək üçün səylərini ikiqat artırırlar və lazım gələrsə, daha uzun illər mübarizə aparacaqlar.

Qərbin hərbi yardımının azaldılması Ukraynanı sülh üçün torpaq alverinə və ya milyonlarla ukraynalının daimi Rusiya işğalının dəhşətlərinə dözməyə məcbur edə bilməz. Bu qüsurlu nəzəriyyəni sınaqdan keçirmək üçün istənilən cəhd sadəcə olaraq müharibəni daha da genişləndirəcək və Ukrayna xalqının iztirablarını artıracaq, eyni zamanda Kremli cəsarətləndirəcək.

Ukraynaya beynəlxalq dəstəyin tərəddüdünün hər hansı əlaməti Putini ruhlandırır. O, hazırda Qərbdən üstün olmağa ümid edir və Ukraynanın demokratik müttəfiqlərinin sonda müharibəyə marağını itirəcəyinə əmindir. Əgər onun haqlı olduğu sübut olunarsa, beynəlxalq təhlükəsizlik üçün nəticələri fəlakətli olacaq; dünyadakı demokratiyalar avtoritar qonşuların təcavüzünə məruz qalacaqlar.

Ukraynanın əks-hücumunun yavaş tempindən məyusluq, həlledici irəliləyiş perspektivləri ilə bağlı bədbinlik başa düşüləndir. Eyni zamanda dalana dirənmək barədə danışmaq da uzaqgörənlikdir. Son on səkkiz ay ərzində Ukrayna ordusu hər vəziyyətə adaptasiya olmaq və yeniliklər etmək qabiliyyətini dəfələrlə nümayiş etdirib. Əgər kifayət qədər dəstək verilsə, Ukraynanın ölkəni işğaldan azad etmək məqsədinə nail olacağına inanmaq üçün bütün əsaslar var.

Bu arada, Rusiya getdikcə daha həssas görünür. Putin əyilməz görünə bilər, amma onun rejimindəki çatlar özünü göstərməyə başlayır. İyunun sonunda dayandırılmış Vaqner üsyanı Putini 23 illik hakimiyyətinin hər zamankından daha zəif göstərdi, bu yaxınlarda çoxlu yüksək rütbəli generalların işdən çıxarılması və ya açıq-aşkar həbsi Rusiya ordusundakı fikir ayrılıqlarının əlamətidir.

Ukraynanın Qərb tərəfdaşlarının son bir il yarım ərzində göstərdikləri əhəmiyyətli hərbi yardımın qarşılığını gözləmək üçün bütün əsasları var. Amma bu, heç kimə Ukraynaya təslim olmağa təzyiq etmək hüququ vermir. Əksinə, Ukraynanın son iki ayda irəliləyişinin olmaması Qərb liderləri üçün həyəcan siqnalı mahiyyəti daşımalıdır. Onların cavabı gələcək onilliklər üçün geosiyasi mənzərəni formalaşdıracaq.

Ukraynanı tərk və ya ölkəni kompromis sülhə məcbur etmək cəhdi kollektiv Qərbin mübarizə apardığı ən yüksək səviyyəli mənəvi və strateji uğursuzluq sayıla bilər. Beynəlxalq təhlükəsizliyi qorumaq üçün Rusiyanı məğlub etmək lazımdır. Buna Ukraynaya işi bitirmək üçün alətlər verməklə nail olmaq mümkündür. İndiyədək Ukrayna özünün sağ qalmasını təmin etmək üçün silahlanıb. İndi Ukraynanı qələbə çalmaq üçün silahlandırmağın vaxtıdır.

Maksym Skripçenko 

Kiyevdə yerləşən Transatlantik Dialoq Mərkəzinin prezidenti

Tərcümə etdi: Ovqat.com