“Ən dəhşətlisi budur ki, indiki xarici siyasət şəraitində Ermənistanda heç kim Qarabağ probleminin ermənipərəst həllinə necə nail olacağını bilmir

Paşinyan da bunu bilmir, düzünü desəm, yerli müxalifət də. Amma buna baxmayaraq, heç kimi bunu etiraf etmir, əksinə, özünü elə göstərir ki, sanki əlində hansısa sehrli açar var”.

Ovqat.com xəbər verir ki, Ermənistanın “ArmenianReport” saytı bu iddianı irəli sürür. 

Azərbaycan oxucusu üçün maraqlı olacağını düşünüb məqalənin tərcüməsini olduğu kimi yayımlayırıq:

Ermənistanın və ermənilərin “təhlükəsizlik kubokunu” sındırmaqda günah təkcə köhnə hakimiyyətin təmsilçilərində deyil. Ancaq bu fincanı bir-birinə yapışdırmaq üçün onların sehrli yapışqan olduğunu düşünmək də sadəlövhlükdür.

Bu günlərdə ən ağıllı həmvətənlərimizdən birinin - Əbu-Dabidəki Amerika Universitetinin professoru, tarixçi və politoloq Georgi Derluqyanın mühazirəsini dinlədim. O, bəşəriyyətin son bir neçə onillik inkişafının təhlilini bir qədər əzik də olsa, lakin orijinal fikirlərlə verdi. O, bu gündən danışarkən deyib: “Etirazlar davam edir və bu gün əvvəlkindən daha çox etirazlar var. Çoxlu hərəkətlər və nailiyyətlər yoxdur - bu, dövrümüzün ən vacib məsələsidir”.

Alim bir il əvvəl (müsahibə o qədər də yaxın deyilmiş) İrəvanda uşaq arabalı, uşaqlı qadınların necə çıxıb hökuməti devirdiyini xatırladıb. “Yaxşı, bundan sonra nə edəcəyik? Kiminsə proqramı varmı?”, - deyə soruşur.

Q.Derluqyan SSRİ-nin dağılmasından sonra artıq bir neçə inqilab yaşamış, hətta Yanukoviçi iki dəfə devirməyə nail olmuş Ukraynanın taleyini də xatırladıb. O, “inqilablara” hətta Donald Trampın ABŞ-da hakimiyyətə gəlməsinə də toxunub və bu inqilab, onun fikrincə, bürokratik elitaya qarşı yönəlmişdi.

“Və bu nə verdi? Bizim əsas problemimiz odur ki, çox çətin vaxtlar gəlib çatıb... Mən hətta növbəti 15-20 ili necə yaşayacağımı bilmirəm” - deyə ziyalı etiraf edib.

Doğrudan da, Ermənistanda məxməri inqilabdan sonra “hara getmək” tamamilə anlaşılmaz idi.

Paşinyan hökuməti əsas diqqəti korrupsiyaya qarşı mübarizəyə yönəldib və bu, boş söz deyildi - biz hələ də oxuyuruq ki, Ermənistan Korrupsiyaya Qarşı Mübarizə Komitəsi bu və ya digər məmurdan şübhəli külli miqdarda əmlak aşkarlayır. Bir çox nazirlər, dövlət adamları istintaqa cəlb olunub, Paşinyan rejimi də öz məmurlarını kənarda qoymayıb.

Bununla belə, bir çox problemlər həllini tapmamış qalır, məsələn, Ermənistanda yoxsulluğun və işsizliyin faizi yüksəkdir.

Və təbii ki, Paşinyanın əsas “Axilles dabanı” və “Mülki müqavilə”si “Artsax” problemi həll olunmamış qalır. Üstəlik, indi Ermənistan Paşinyanın gəlişindən əvvəlki ilə müqayisə olunmayacaq dərəcədə pis vəziyyətdədir. 2018-ci ildə qalib olmuşduq, 2020-ci ildən sonra isə məğlubiyyətin acısını bilməliydik. Ən dəhşətlisi bu da deyil, indiki xarici siyasət şəraitində Ermənistanda heç kimin Qarabağ probleminin ermənipərəst həllinə necə nail olacağını həqiqətən bilməməsidir.

Paşinyan bunu bilmir. Düzünü desəm, bunu yerli müxalifət də bilmir. Amma buna baxmayaraq, heç kimi bunu etiraf etmir, əksinə, özünü elə göstərir ki, sanki əlində hansısa sehrli açar var.

Sentyabrın 2-də biz İrəvanın mərkəzində müxtəlif erməni müxalif qruplarının mitinqinin şahidi olduq.

Həm eks-prezidentlər, həm də daşnaklar, “Ana Ermənistan” və xüsusi xidmətin keçmiş rəhbəri Artur Vanetsyan və Vazgen Manukyan mitinqi öz təşrifləri ilə şərəfləndiriblər. Onlar tribunadan çıxış edərək, Ermənistanın və xüsusən də Artsaxın düşdüyü qibtə olunmaz mövqenin tamamilə düzgün ifadəsi ilə vətənpərvər çıxışlarla havanı silkələdilər. Onların bütün son təklifləri isə Paşinyanın devrilməsi ilə nəticələndi.

Məsələn, Ermənistanın eks-prezidenti Serj Sarkisyan öz funksiyasını Nikol Paşinyanı hakimiyyətdən uzaqlaşdırmaqda görür.

“Ölkə rəhbərliyi dəyişməlidir və bundan sonra bütün daşlar öz yerinə oturacaq”, - eks-prezident əmindir.

Eks-prezidentin sözlərinə görə, o, Ermənistanda yeni hökumətin formalaşmasında iştirak etməyəcək. O zaman hansı tədbirdə iştirak edəcəyinə aydınlıq gətirilməsi barədə suala Sarkisyan belə cavab verib: “İndiki hakimiyyətin kənarlaşdırılmasında”.

Onun sözlərində tövbə deyilsə, heç olmasa baş verənlərə görə məsuliyyət payının etirafı varmı? Yox. O, ömrünün qalan hissəsini və enerjisini hakimiyyət dəyişikliyinə sərf etməyə hazırdır, lakin dalandan çıxmaq üçün reseptinin olmadığını da etiraf edir.

Ermənistanın ilk baş naziri Vazgen Manukyan isə siyasi gəncliyini xatırladaraq, 1980-ci illərin sonlarında Qarabağ Komitəsini xatırladan bir növ mübarizə orqanı yaratmağı təklif edir.

Onun sözlərinə görə, yeni qurum dünyaya “Ermənistanın iradəsinin mövcud və döyüşməyə hazır olduğunu” göstərməlidir. Və komitənin ilk qələbəsi (təxmin etdiniz) hakimiyyət dəyişikliyi olmalıdır. “Öz növbəsində tərəflər onun qərarlarına əməl edəcəkləri ilə razılaşmalıdırlar”, -  Manukyan əlavə edib. Yəni bir növ GKÇP! Partiyalar konstitusiyaya zidd qurum elan etmiş bir qrup şəxsə tabe olmalıdır!.

Yaşlı siyasətçi nədənsə əmindir: “Əgər biz Qarabağ kimi öz prinsiplərimiz ətrafında eyni möhkəmlik və inadla birləşsək, dünya bizimlə hesablaşacaq”. Amma necə? Bir aydan artıqdır ki, Kornidzorda, “Artsax”ın qapısında humanitar yardım karvanı dayananda indiki hakimiyyət inadkarlıq göstərmirdimi? Di gəl ki, Azərbaycan da “möhkəmlik və inadkarlıq” nümayiş etdirdi və təəssüf ki, onun inadkarlığı ilə daha çox nəzərə alınır. Bakı rejiminə qarşı sanksiyalar tətbiq edilmir, çünki bu həm Qərbə, həm də Rusiyaya lazımdır.

V. Manukyan özü də etiraf edir: “Bu, həll olunmayan problemdir”, lakin İrəvanda həll olunacaq. Lakin siyasətçi mühüm suallara cavab verməkdən yayınır: 1) Bu necə olacaq və 2) İrəvanın bunun üçün resursları varmı?

Bundan başqa, bu Komitə nə edə bilər? Görürsünüz, biz 2020-ci il müharibəsini uduzduq, çünki biz “dünənki” müharibəyə hazırlaşırdıq, Bakı isə ən son silahları alır, hərbi sahədə ən qabaqcıl texnologiyalarla maraqlanırdı. Eynilə, Manukyan da “dünənki” müharibəyə çağırır, ancaq döyüş meydanında yox, siyasətdə, dünyanın və regionun necə dəyişdiyini anlamadan.

1988-1994-cü illərdə “Artsax” xalqının, Ermənistan sakinlərinin qəhrəmancasına mübarizəsini, diasporun köməyini inkar etmək ağılsızlıqdır, lakin etiraf etməliyik ki, o dövrdə bizim uğurumuza bir sıra xarici şərtlər kömək etdi: yumşaq- bədənli və çaşqın baş katib Qorbaçov, dünya ictimaiyyətinin demokratik Ermənistana rəğbəti, Azərbaycanda hakimiyyət uğrunda daxili mübarizə, orada AXC hakimiyyətə gəldikdən sonra Moskvanın Azərbaycana dəstəyinə son qoyulması, azərbaycanlılar arasında səriştəli komandirlərin olmaması. Bəs indi necədir? Andranik Köçəryan bu yaxınlarda etiraf etdi ki, bizdə aşağı rütbəli komandirlər çatışmır...

Ona görə də 30-35 il əvvəlki “naxışlarımız” indi işləmir.

RPA (Ermənistan Respublikaçılar Partiyası – Ovqat.com) sözçüsü Eduard Şarmazanov isə jurnalistlərlə söhbətində deyib: “Bizim məqsədimiz odur ki, “Artsax” Azərbaycanın bir hissəsi olmasın, Ermənistan kimi müstəqil və suveren olsun və bu məqsədə çatmaq üçün birinci məqsəd bu anti-dövlət, təslimçi rejimi devirməkdir... Nikol Paşinyana deyirəm, o, baş nazir olmayacaq, gedəcək, vəzifədən uzaqlaşdırılacaq”.

Qısası, Edvard da bundan başqa vacib söz demədi.

“Ermənistan” blokundan olan deputat İşxan Saqatelyan isə Paşinyanı “Laçın dəhlizinin qarşısını alanlardan biri olmaqda” ittiham etdi.

“Daşnaksakan” isə vəd verməklə işini tamamladı: “Biz Paşinyanın aradan götürülməsinin reallığa çevrilməsi üçün mübarizə aparacağıq”.

Bununla belə, o, özü və həmfikirlərinin “Artsax” xalqının hüquqları uğrunda necə mübarizə aparacaqları barədə hər hansı fikir bildirmədi.

Ümumilikdə, müxalifətçilərin çıxışlarından da göründüyü kimi, onlar bizə konkret heç nə təklif edə bilmirlər. Onların yeganə məqsədi Nikol Paşinyanın hakimiyyətini aradan qaldırmaqdır ki, bu da onlar üçün heç də xoş deyil. Mən də əslində “Mülki müqavilə” tərəfdarı deyiləm.

Amma “Zartnir Lao” mahnısı ilə küçələrdə gəzənləri hakimiyyətə gətirmək və “Nikolanı yığışdırın, Ermənistanı biz təmsil edəcəyik, uğur qazanacağıq” sözünü vermək cəfəngiyyatdır.

Başqa bir inqilab? Başqa bir qarşıdurma? Maydan - Anti-Maydan? Düşmənlərimizin gözlədiyi də elə bu deyilmi?

Bütün bunların hökmü Derluqyanın sözləri ola bilər: “Hərəkətlər çox, nailiyyətlər isə yoxdur”.

“Keçmişlər” və onların ətrafında fırlananlar hakimiyyətə gəlsələr də, erməni təhlükəsizliyinin sınmış fincanını yapışdıra bilməyəcəklər. Baxmayaraq ki, kuboku onlar sındırmadılar, əlbəttə, kuboku Paşinyan yerə atdı. Lakin onların sınmış “stəkan”ı yenidən yapışdırmaq üçün sehrli “yapışqan”ı yoxdur.