Alp Arslan İmamqulu: “Eyni anda atılan minlərlə raketin zərərsizləşdirilməsi qeyri-mümkündür”

Səxavət Məmməd: “İsrail tarixində bu qədər yüksək rütbəli zabitlərin itirilməsi heç olmamışdı”

Gözlənildiyi kimi, İsrailə hücuma ən çox iki ölkə - İran və Ermənistan sevindi. Kapitulyant ölkə əlbəttə ki, İsrail Azərbaycanın strateji müttəfiqi olduğu üçün yəhudi dövlətinə hücuma sevinir. Bunu rəsmi səviyyədə deyil, KİV səviyyəsində büruzə verir. İran isə nəyə görə sevinir, məlumdur.

Ermənistanda həmçinin belə iddia səslənib ki, guya qəfil hücum İsrail silahlarının, o sırada “Dəmir Günbəz” hava hücumundan müdafiə sisteminin heç də yüksək keyfiyyətli və etibarlı olmadığını göstərib. Hansı sistemlərdən ki, Azərbaycan da özünün havadan müdafiəsi üçün istifadə edir, o cümlədən Qarabağda. Hətta iddialar səslənib ki, bu, Bakını düşünməyə məcbur edəcək və İsrailin silah bazarında yeri zəifləyəcək. Belədirmi?

Belə iddialar da səslənir ki, İsrail kəşfiyyatı yaxşı işləmədiyi, arxayınlaşdığı, “mürgü vurduğu” üçün qəliz durumla üzləşib.

Təhlükəsizlik məsələləri üzrə ekspert Alp Arslan İmamqulu Azərbaycanla bağlı hər kəsi rahat olmağa çağırdı:

“İsrailin hava hücumundan müdafiə sisteminin atılan raketlər qarşısında bir qədər təhlükəsizliyi təmin etməmiş olması barədə deyə bilərəm ki, bu hər hansı bir ölkədə baş vermiş olsaydı, bənzəri ssenarilərlə qarşılaşmış olardılar. Çünki eyni anda atılan minlərlə raketin zərərsizləşdirilməsi qeyri-mümkündür. Burada Azərbaycanla bağlı olan narahatçılıq odur ki, biz də bir çox müasir sistemləri İsraildən almışıq. Təbii ki, bu müasir sistemlər sınaqdan keçirilmiş vasitələrdir. Bununla yanaşı, Vətən müharibəsində də bu vasitələrin istifadəsi ilə önəmli nailiyyətlər əldə olundu. Ona görə də, ümumi olaraq götürdükdə İsraillə olan əməkdaşlıq, xüsusilə, müdafiə sənayesi sahəsində bir çox sistemlərlə təmin olunmağımız Azərbaycan adına narahatlıq doğurmamalıdır. Çünki, bu sistemlər artıq sınaqdan keçirilib. Amma bundan sonrakı dönəmlər üçün daha da diqqətli olunmalıdırmı? Bəli. Bu istiqamətdə əlavə diqqət və səylər artırılmalıdır. Silah sistemlərinin alınmasında və təmin edilməsində hər bir zaman mütəxəssis rəyi nəzərə alınmışdır. Düşünürəm ki, bundan sonrakı mərhələdə də Azərbaycanla İsrail arasındakı hərbi əməkdaşlıq uğurla davam edəcək”.

Hərbi ekspert Səxavət Məmməd bildirdi ki, İsrail-Fələstin arasındakı münaqişə son illərin ən qanlı toqquşmasıdır:

“Fələstin, konkret olaraq HƏMAS İsrailə qəfil hücumlar həyata keçirərək, İsraili iflic etdi. Hücumu demək olar ki, heç bir tərəf gözləmirdi. Hətta hücumdan 9 gün əvvəl ABŞ Milli Təhlükəsizlik müşaviri Sullivan "Yaxın Şərq regionu son 20 ildə olmadığı qədər sakitdir" açıqlaması vermişdi. Cəmi 9 gün sonra son 20 ilin ən sakit dövrünü yaşayan Yaxın Şərq yenidən ən qanlı ocağa çevrildi.

Aylar öncə HƏMAS İsrailə kütləvi raket zərbələri endirmişdi. O zaman məlum olmuşdu ki, İsrailin hava hücumundan müdafiə sistemi aşağıdan uçan və kütləvi raket zərbələri qarşısında istənilən effekti vermir. Məsələ ondadır ki, HƏMAS nə həmin gün, nə də ondan sonra əlavə hücumlar həyata keçirmədi. İsrail tərəfi də həmişə olduğu kimi bir neçə istiqaməti havadan bombalamaqla kifayətləndi. İndi anlaşılır ki, HƏMAS-ın o hücumu test xarakterli olub. HƏMAS anlayıb ki, kütləvilik qarşısında ən müasir hava hücumdan müdafiə sistemləri belə aciz qala bilir. Fələstin tərəfi test edib, hazırlıqlarını yekunlaşdırdıqdan sonra qəfil, gözlənilmədən İsrailə hücum həyata keçirdi. Hücum təkcə raketlər vasitəsilə yox, həm də qurudan həyata keçirildi. İsraillə Fələstin arasındakı divar isə xüsusi vasitələr vasitəsilə aşıldı, HƏMAS döyüşçüləri havada İsrail ərazisinə endi. Hücum o qədər kompakt və dəqiq planlaşdırılmışdı ki, saatlarla İsrail tərəfi heç bir reaksiya verə bilmədi. Yalnız saatlar sonra İsrail tərəfi havadan zərbələr endirməyə başladı. Məsələ ondadır ki, İsrail tarixində bu qədər yüksək rütbəli zabitlərin itirilməsi heç olmamışdı. İsrailin xüsusi xidmət orqanı Mossad da bu hücumdan xəbərsiz imiş. Ən azı görüntü bunu deyir. Bunun da müxtəlif səbəbləri var. Əsas səbəb isə divarlar qurularkan süni intellekt vasitəsilə aparılan müşahidələr və informasiyaların alınmasında idi. İsrail süni intellektə o qədər arxayın olub ki, sahədə kəşfiyyata önəm verməyib. Mossad kəşfiyyatçılarının pulla alınması o qədər inandırıcı deyil. Demək ki, bu məsələdə arxayınlıq əsas problem olub. HƏMAS hansısa yolla süni intellektin işləmə prinsiplərini öyrənib və əks həmlə edərək hücumu reallaşdırıb. İsrailin səfərbərlik etməsi, hətta universitetlərin tələbə və müəllim heyətini belə ehtiyat qüvvə kimi orduya cəlb etməsi onu göstərir ki, HƏMAS-ın zərbələri həddindən artıq sarsıdıcı olub.

Azərbaycan da İsrail istehsalı olan “Dəmir Günbəz” hava hücumundan müdafiə sistemi ilə hava məkanını qoruyur. Düzdür, Azərbaycanda digər ölkələrin də hava hücumundan müdafiə sistemləri var. Ancaq əsas yük "Dəmir Günbəz”in üzərinə düşür. "Dəmir Günbəz” ən müasir hava hücumundan müdafiə sistemidir. Ancaq bütün sistemlər kimi onun da zəif tərəfi kütləvi və aşağıdan uçan raketlər qarşısında effektiv olmamasıdır. Məntiq də onu deyir ki, eyni vaxtda 200 raket atılarsa, sistem onun hamısını vura bilməz. Kütləvilik müdafiə silahlarının bir nömrəli düşmənidir”.

Cavanşir ABBASLI,

“Yeni Müsavat”